Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Πλαίσιο για Διάλογο: Η Κοινωνία των Πολιτών εμπεδώνει τη συμμετοχική Δημοκρατία

Είναι πεποίθηση ότι ο εθελοντισμός, ως αναπόσπαστο εργαλείο δράσης της Κοινωνίας των Πολιτών, αποτελεί την προωθητική δύναμη για την εδραίωση της αλληλεγγύης μεταξύ πολιτών.
Το όραμα, η ελπίδα που γίνεται πράξη, το μέλλον για το οποίο αγωνιζόμαστε δεν είναι δοβλέτι ή ιδιοκτησία κανενός, είναι κοινό κτήμα που μέσα από μια συμμετοχική προσπάθεια λειτουργεί και αξιοποιείται για να πάμε μπροστά με κοινούς στόχους, κοινά οράματα και πρωτοπόρα δύναμη τους νέους. Στη νέα εποχή της λογοδοσίας και της διαβούλευσης, της συμμετοχικής δημοκρατίας και της συνευθύνης, αυτό που έχει σημασία είναι να ξεπεράσουμε την ολιγαρχία των μηχανισμών και να οδηγηθούμε σε μια απελευθέρωση των ιδεών, στην οικοδόμηση μιας δημοκρατίας των αξιών και συναισθημάτων, στην εμπέδωση μιας προοδευτικής κουλτούρας, κοινής για όλους και σε κάθε πεδίο της καθημερινότητας. Είναι μια ευκαιρία για όλους τους νέους ανθρώπους να δημιουργήσουν το καινούργιο μέλλον. Αντιστεκόμαστε στην περιθωριοποίηση, πρεσβεύουμε το σεβασμό της διαφορετικότητας και αντιμετωπίζουμε με πλήρη ευαισθησία κάθε ιδιαιτερότητα. Σε αυτή μας τη προσπάθεια θέλουμε ως αναπόσπαστο συμμέτοχο αλλά και συμπρωταγωνιστή τη Κοινωνία των Πολιτών.

Είναι πεποίθηση ότι ο εθελοντισμός, ως αναπόσπαστο εργαλείο δράσης της Κοινωνίας των Πολιτών, αποτελεί την προωθητική δύναμη για την εδραίωση της αλληλεγγύης μεταξύ πολιτών. Την ίδια στιγμή η Κοινωνία των Πολιτών ενισχύει τη πορεία προς μια δημοκρατική μεταρρύθμιση της κοινωνίας. Μια μεταρρύθμιση που θα ενισχύει τη συμμετοχή στην πολιτική διαδικασία με τον πολίτη να ελέγχει τους μηχανισμούς λήψης των αποφάσεων και τη νομή της εξουσίας, τη σύμπραξη συμμετοχής στην ανθρώπινη δημιουργικότητα, στην ανθρώπινη ολοκλήρωση, με περισσότερες ευκαιρίες για μάθηση και γνώση. Μοχλός αυτής της μεταρρύθμισης είναι βεβαίως η δημοκρατικά ελεγχόμενη λειτουργία των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και οι δράσεις τους που εδράζονται στον εθελοντισμό των πολιτών και εστιάζουν στην αλληλεγγύη προς όφελος όλων.

Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις συνιστούν σημαντικό εργαλείο που προωθεί ακριβώς τη συμμετοχική δημοκρατία, δεδομένου ότι ο εθελοντισμός και η αλληλεγγύη διαμορφώνουν τα καίρια χαρακτηριστικά της Κοινωνίας των Πολιτών. Σ’ αυτό το πλαίσιο ενισχύεται η συμβολή του ενεργού πολίτη στη περαιτέρω εδραίωση της Κοινωνίας των Πολιτών σε ποικίλα όσα ουσιαστικά θέματα. Με δράσεις που χαρακτηρίζονται π.χ. από την άνθηση του φαινομένου του ψηφιακού εθελοντισμού ή και ακτιβισμού, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, μέχρι την ενσωμάτωση της συμμετοχής πολιτών σε ζητήματα της καθημερινότητας, Περιβάλλοντος, ανθρωπίνων δικαιωμάτων κλπ.

Αυτήν την παιδεία και τον πολιτισμό υποστηρίζουμε. Της Κοινωνίας των Πολιτών, της αλληλεγγύης και του εθελοντισμού, όπως εκφράζονται οργανωμένα και μέσα από τις Μη Κυβερνητικές οργανώσεις. Oι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), ένα σημαντικό κομμάτι της Κοινωνίας των Πολιτών, απευθύνεται σε ό,τι καλύτερο έχει μέσα του ο συνάνθρωπός μας, ο πολίτης: τις αξίες, την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, τη διάθεση προσφοράς, την ανάγκη επικοινωνίας, τη συλλογικότητα, το σεβασμό, την εμπιστοσύνη στον συμπολίτη μας. Τελικά στην αξιοπρέπεια του πολίτη, του συνανθρώπου, την αναγνώρισή του ως ενεργό, πολύτιμο μέλος της κοινής μας πορείας.

Πρόκειται για ένα σύστημα που θα αναπτύξει σε βάθος χρόνου τον τρίτο τομέα, τον τομέα της Κοινωνίας των Πολιτών, ώστε πολλές υπηρεσίες, πολλές δράσεις, θα είναι δράσεις υπό τον έλεγχο των ίδιων των πολιτών ή και αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας των ίδιων των πολιτών. Και πρακτικά αυτό το σχήμα θα βοηθούσε να σπάσουν νοοτροπίες κι αντιλήψεις αυταρχικές και πελατειακές.

Σαφώς ο χώρος των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων αποτελεί πρόκληση για όλα τα κόμματα. Και χρειάζονται νέα πεδία διαλόγου, αλλά και σύνθεσης, για να μπορεί η κοινωνία στο σύνολό της να πάει μπροστά. Κάθε πολίτης ξεχωριστά να δίνει τη μάχη και να έχει την ευκαιρία να τη δίνει όπως πιστεύει. Χρειάζονται και νέοι τρόποι έκφρασης ή χρειάζεται να αξιοποιηθούν και οι νέοι δίαυλοι έκφρασης, όπως του Διαδικτύου, αλλά και άλλοι, για να εμπεδώνεται η συμβολή των πολιτών στις εξελίξεις και στις καινοτόμες ιδέες.

Με μια ισχυρή Κοινωνία των Πολιτών, με μια τέτοια κοινωνία, η εξουσία δεν ελέγχεται από τον πολίτη κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά ελέγχεται κάθε μέρα. Με την Κοινωνία των Πολιτών, με τη συμμετοχή του πολίτη, η εξουσία ελέγχεται για κάθε θέμα. Εκφράζονται απόψεις που μέχρι σήμερα θα χάνονταν. Νέες φωνές ακούγονται και πρωτίστως αδύναμες φωνές. Περιθωριοποιημένες φωνές βρίσκουν τη δική τους βάση, τη δική τους έκφραση, τη δική τους δύναμη. Μια ισχυρή δημοκρατική κοινωνία πολιτών γίνεται και χώρος ελέγχου της Πολιτείας και θα συμβάλει καθοριστικά στη λογοδοσία, την κοινωνική λογοδοσία, τη διαφάνεια, την ενημέρωση, την επιμόρφωση, τη διαπαιδαγώγηση, την ανάδειξη δυνάμεων, την αυτοπεποίθηση του πολίτη, τη δημιουργία μιας κοινωνίας αξιών.

Η συνευθύνη Κράτους και Κοινωνίας των Πολιτών, είναι πλέον μονόδρομος, γιατί αυτή η συνευθύνη θα οδηγήσει πράγματι σε μια κοινωνία αξιών, σε μια δίκαιη κοινωνία. Γιατί μια κοινωνία δεν είναι πραγματικά δίκαιη αν σε αυτήν δεν συμβάλουν δυναμικά και ουσιαστικά οι πολίτες. Αλλά και μια κοινωνία χωρίς αξίες, χωρίς αρχές και δημοκρατικό πλαίσιο, αλλά και δημοκρατικές πρακτικές, δεν εμπνέει, δεν δημιουργεί νέα κύτταρα σκέψης, δεν δημιουργεί κίνητρα για συμμετοχή, δημιουργεί κίνητρα μόνο για συνδιαλλαγή.

Σαφέστατα η αντιπροσωπευτική Δημοκρατία χρειάζεται την ουσιαστική συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών για να οδηγηθεί σε μια ακόμα δυναμικότερη πορεία ανάπτυξης προς όφελος όλων. Έτσι, για να μπορέσουν οι ΜΚΟ να παίξουν με το πραγματικό ρόλο τους σαν φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών, ώστε να μην απαξιωθούν και αυτές, θα πρέπει να δημιουργήσουν και να συντηρήσουν οι ίδιες μηχανισμούς που να εξασφαλίζουν την αξιοπιστία τους. Αλλιώς η νοσταλγία που αγκάλιασε τα παλαιά κόμματα και τις ιδεολογίες θα περιλάβει ύστερα από λίγα χρόνια και αυτές.

Οι ΜΚΟ υπάρχουν, γιατί υπάρχει η αναγκαιότητα οι πολίτες να δρουν στη δημόσια σφαίρα με τρόπο εθελοντικό και άμεσο, χωρίς διαμεσολάβηση, με σκοπό την υλοποίηση κοινωνικά ωφέλιμων δράσεων, όπου οι ίδιες αποφασίζουν για τους σκοπούς, τους στόχους και τις δράσεις τους. Με μια οργάνωση ανεξάρτητη και διαφανή στη λειτουργία της, λογοδοτούν στην κοινωνία και ελέγχονται από την κοινωνία.

H διαφάνεια και η καταπολέμηση της διαφθοράς οφείλουν να αποτελούν σταθερό σημείο αναφοράς για όλες τις πολιτικές δυνάμεις, στη μελλοντική πορεία της κοινωνίας μας. Είναι υποχρέωση και ευθύνη όλων μας να αντιταχθούμε στη διαπλοκή και στα παρεπόμενα διαβρωτικά φαινόμενα της. Απαιτείται κοινή δράση, πρωτοβουλίες και αποφασιστική αντιμετώπιση, έξω από μικροκομματικές σκοπιμότητες και στοχεύσεις. Το θέμα της διαφάνειας και της καταπολέμησης της διαφθοράς αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα και απαίτηση της κοινωνίας. Στόχος είναι και παραμένει, η διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών στο πλαίσιο μια δημοκρατικής λειτουργίας του κράτους που δεν θα διαφοροποιεί τους πολίτες σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Θα συνιστά και μία πρόκληση προς το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων, προς κάθε πολίτη, για μια ουσιαστική προσπάθεια να αποβάλουμε την αντίληψη των πελατειακών σχέσεων ως μέσο επίτευξης και ικανοποίησης αιτημάτων και προσδοκιών.

Η διαφθορά είναι ένα παιχνίδι μηδενικής βάσης, αποκλεισμών και τελικά αυτοεξόντωσης. Η αναγκαιότητα η χώρα μας να πορευτεί αναπτυξιακά, οδηγεί στη σύγκρουση δύο αντιλήψεων: τη παραγωγική με τη παρασιτική, τη δημιουργική με την καταναλωτική, την εσωστρέφεια στον μηχανισμό με τη εξωστρέφεια προς τη κοινωνία, τη ραγιάδικη με την ισότιμη.

Η συνεργασία και η δικτύωση ΜΚΟ δεν είναι ακόμα από τα δυνατά σημεία της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα. Υπάρχει μια δομική αδυναμία, κάθε είδους οργανώσεων, να αναπτύξουν ουσιαστικούς δεσμούς συνεργασίας και διαβούλευσης. Σχεδόν στο σύνολο τους οι ΜΚΟ στην Ελλάδα δε διαθέτουν μηχανισμούς δικτύωσης, όμως χαιρετίζουμε την υγιή αντίδραση ποικίλων όσων ΜΚΟ με τη μορφή συμπράξεων και κοινών δηλώσεων απέναντι στη γενίκευση, όπως προβλήθηκε τόσο πρόσφατα, ότι οι ΜΚΟ στο σύνολο τους είναι πηγές διαφθοράς και κατασπατάλησης δημόσιων πόρων. Αυτό το στοιχείο της εύκολης υπερβολής που πηγάζει από ορισμένα γεγονότα και της, χωρίς καμία εξακρίβωση, ταχείας υιοθέτησης της, οδήγησε τις ΜΚΟ σε μια συνένωση δυνάμεων μπροστά στη συκοφάντηση με κύριο άξονα την απαίτηση για σεβασμό. Τον σεβασμό και την αναγνώριση που τόσο έλειψαν, μέσα σε μια καίρια στιγμή, για το έργο και τις προσπάθειες συνανθρώπων μας ενεργών πολιτών που συγκροτούν τη Κοινωνία των Πολιτών.

Τα παρασιτικά φαινόμενα, όχι μόνο δεν έχουν καμία απολύτως θέση στη Κοινωνία των Πολιτών και στη κοινωνία γενικότερα, αλλά είναι απόλυτα καταδικαστέα και δεν μπορεί να αποτελούν βάση για τη γενικευμένη σπίλωση όσων δρουν εθελοντικά και συμπράττουν αλληλέγγυα προς όφελος των συμπολιτών μας. Ακόμα δε περισσότερο το αξιόλογο έργο των ΜΝΟ δεν μπορεί να μηδενίζεται υπό τη σκοπιά μικροπολιτικών ευκαιριακών σκοπιμοτήτων. Αυτού το είδους του συλλήβδην πετροβολισμού σε τίποτα δεν συμβάλει στη διαφάνεια, τουναντίον είναι η κορωνίδα του σκοταδισμού.

Η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη, η διαμόρφωση κοινωνικών δικτύων, ο σεβασμός και η αγάπη για τον συνάνθρωπο, μπορούν να αποτελέσουν διέξοδο την δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε λόγω της οικονομικής κρίσης καθώς όταν υπάρχουν ενεργοί πολίτες η κοινωνία «θωρακίζεται». Η αλληλεγγύη δεν είναι φιλανθρωπία, είναι πράξη, έργα και εθελοντισμός, απαιτεί συνέπεια, υπευθυνότητα, αξίες, ιδανικά και όραμα.

Η απουσία αυτών των στοιχείων σχετίζεται με την έλευση της κρίσης, η οποία δεν είναι μόνον οικονομική. Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να υποκαταστήσει την υποχρέωση του κράτους, αλλά είναι μέρος της διαδικασίας εξόδου από την κρίση. Σε αυτό πρέπει να συμβάλλουμε όλοι, κατανοώντας εξ’ υπαρχής και σεβόμενοι το έργο των ΜΚΟ, που τόσα έχουν συνεισφέρει για την ανάπτυξη και τη πρόοδο του τόπου.

Οι πρωτοβουλίες των πολιτών, δίνουν την ευχέρεια να προχωρήσουν ζητήματα πέρα από τις στενές κομματικές δομές και αντιλήψεις. Δεν είναι το ζητούμενο να χειραγωγηθούν οι πρωτοβουλίες των πολιτών, αλλά να ενισχυθούν σε ένα πλαίσιο στήριξης με πολιτική θέση. Ας αφήσουμε τον πολίτη ελεύθερο. Να επικοινωνήσει, να δράσει, να αυτοοργανωθεί. Ο κόσμος έχει αλάθητο κριτήριο. Το έχει αποδείξει. Δεν χρειάζεται ινστρούχτορες και καθοδηγητές. Το κίνητρο είναι η συμμετοχή, η παρουσία, ο λόγος. Πολλές φορές όταν προχωρούμε μπροστά καλό είναι να κοιτάμε και πίσω μας.

Ο ρόλος της κοινωνίας των ενεργών πολιτών στη διαμόρφωση της πολιτικής, είναι σημαντικός. Σήμερα στην πολιτική δράση η Κοινωνία των Πολιτών έχει πρωτεύοντα ρόλο στις αστικές δημοκρατίες μας. Μέσα από τις ατέλειες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και των ελλειμμάτων της σε συμμετοχή των πολιτών, οι ενεργοί πολίτες αντέδρασαν δημιουργώντας το δικό τους πολιτικό γεγονός. Αν και ξεκίνησαν με μικρές και αποσπασματικές δράσεις συν τω χρόνω ανέπτυξαν τις δικές τους διαδικασίες διεκδίκησης και διαμόρφωσης πολιτικής δράσης. Και μάλιστα πολιτικής στην πρωτογενή μορφή παραγωγής της.

Σήμερα υπάρχουν τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας που στηρίζονται στην αυτόνομη δράση των ομάδων ενεργών πολιτών. Το Περιβάλλον, τα Δικαιώματα του καταναλωτή, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα των δύο φύλων και τελευταία ο παγκόσμιος αγώνας κατά της φτώχειας. Έχουμε πίστη σε αυτή τη μορφή συμμετοχικής δράσης και οι επιδράσεις της μόνο θετικές μπορεί να είναι εφόσον εστιάζει καθαρά στο κοινό όφελος όλων μας.

http://papandreou.gr/


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.