Αγοράζοντας ελληνικές μαϊμούδες

Η Ελλάδα πέρα από τα Τέρατα
Γιατί η πραγματικότητα δεν είναι πάντα αυτή που νομίζουμε.
Υποδείξτε τα θέματα που θέλετε να ερευνήσουμε στοterata@protagon.gr

Το τέρας: Αγοράζοντας ελληνικά προϊόντα από μια ελληνική επιχείρηση βοηθάμε την ελληνική οικονομία. Αν όλοι οι Έλληνες δίναμε 1.000 ευρώ τον χρόνο, για ελληνικά προϊόντα σε ελληνικές επιχειρήσεις, θα έμπαιναν 12 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, περισσότερα απ’ το «περιβόητο» ΕΣΠΑ.

Το ρεπορτάζ: Συνελήφθη την Τετάρτη ο ιδιοκτήτης της γνωστής στη Β. Ελλάδα αλυσίδας σούπερ μάρκετ «Αρβανιτίδης» διότι διακινούσε «μαϊμού» απορρυπαντικά και άλλα είδη στα καταστήματά του. Η συγκεκριμένη αλυσίδα πρωτοστατούσε στην καμπάνια «Αγοράζω ελληνικά - κάνω καλό στον τόπο μου».

Και δεν είναι μόνο αυτό, φυσικά. Στα συγκεκριμένα καταστήματα, τα είδη ήταν αυτά που βρίσκονται σε οποιοδήποτε σούπερ μάρκετ και όχι φυσικά αποκλειστικά ελληνικά. Το αντίθετο: προκειμένου να εξασφαλίσει χαμηλές τιμές σε είδη όπως τα οπωροκηπευτικά, σχεδόν τίποτε δεν προέρχεται από Έλληνες παραγωγούς.

Το ίδιο συμβαίνει στα περισσότερα καταστήματα που κραδαίνουν τη σημαία του πατριωτισμού. Μαγαζί με ρούχα, με ελληνοπρεπή βιτρίνα και μότο «I love Greece», πουλά αποκλειστικά είδη εισαγωγής και μάλιστα ακριβά. Φορέματα με τιμές που ξεκινούν από 250 ευρώ, πουκάμισα από 180 κ.λπ.

Εμπορικό κέντρο που έχει εδώ και κάνα δυο χρόνια στην πρόσοψή του γιγάντιο πανό με τον στίχο του Μανόλη Ρασούλη «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ!» φιλοξενεί πολυκατάστημα καλλυντικών και ρούχων, με είδη που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με ελληνική παραγωγή.
Πρόσφατα αγόρασα ποδήλατο από ελληνική εταιρεία, θέλοντας να έχω ένα ποδήλατο Made in Greece. Ο ποδηλατάς μου με ενημέρωσε ότι μόνο η συναρμολόγηση γίνεται στην Ελλάδα, καθώς όλα τα εξαρτήματα προέρχονται από την Κίνα.

Το να μπει μια ταμπέλα Made in Greece σε είδος που αποτελείται από εξαρτήματα που παράγονται αλλού, είναι παράνομο; Καθόλου, το αντίθετο. Μάλιστα, υπάρχει και σχετική υπουργική διαβεβαίωση. Πριν χρόνια, ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, θέλοντας σε ραδιοφωνική εκπομπή να επιχειρηματολογήσει υπέρ του οφέλους από την έλευση της κινεζικής Cosco στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, είχε πει ξεκάθαρα: «Εάν μπει μια τελική πινελιά σε οποιοδήποτε προϊόν στην Ελλάδα, ακόμη κι αν ραφτεί μια ετικέτα σ’ ένα ρούχο, αυτό μπορεί να κυκλοφορήσει σε όλο τον κόσμο ως “Made in Greece”».

Η κυκλοφορία προϊόντων ως “Made in Greece”, όπως και το σηματάκι "ΕΕ" που κάποτε εμπιστευόμασταν επειδή έδειχνε προέλευση Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσδίδει αξία στο προϊόν. Βεβαίως, είναι μια διαδικασία «μασκαρέματος», έως και ψιλοαπάτη, θα μπορούσαν να αντιτάξουν κάποιοι, καθώς το προϊόν κινεζικού design και ποιότητας κυκλοφορεί ως κοινοτικό και χωρίς τους φόρους που θα αναλογούσαν ως εισαγόμενο στην Κοινή Αγορά. Ωστόσο, αφενός αυτό είναι ζήτημα που μπορούν να λύσουν οι θεσμοί της ΕΕ που, προς το παρόν, κάνει λίγο τα στραβά μάτια, κι αφετέρου το θέμα μας είναι τι σημαίνει «αγοράζω ελληνικά» στην Ελλάδα.

Ας ξαναπάμε στο ποδήλατό μου. Η εκτίμηση οικονομολόγου που συμβουλεύτηκα είναι ότι από τα χρήματα που έδωσα, το 40-50% μένει στην Ελλάδα. Διόλου αμελητέο ποσοστό, φυσικά. Ένα σωρό κόσμος, έτσι, κινείται με αυτό το ποσοστό: ο ποδηλατάς μου, ο έμπορος, ο εισαγωγέας των υλικών, το κόστος συναρμολόγησης, το κόστος χρήματος, οι φόροι κ.λπ.

Βεβαίως, το ιδανικό θα ήταν να υπήρχε παραγωγική διαδικασία και να μην έρχονται όλες οι πρώτες ύλες από το εξωτερικό. Ακόμη και σε απλά, καθημερινά είδη, η εξάρτηση από το εξωτερικό είναι απόλυτη. Ελληνική εταιρεία που προμηθεύει με χαρτί υγείας ιδιωτικής ετικέτας μεγάλα σούπερ μάρκετ, προμηθεύεται τον χαρτοπολτό από τη Φινλανδία και τις μηχανές από την Ιταλία. Η παραγωγή, όντως, γίνεται στην Ελλάδα. Όπως και οι περισσότερες ετικέτες στα περισσότερα είδη στα μεγάλα σούπερ μάρκετ είναι ελληνικής παραγωγής, με πρώτες ύλες από το εξωτερικό.

Σε μια ανοιχτή οικονομία, φυσικά, και σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά είναι ουτοπικό και άκυρο να μιλάμε για «αποκλειστικά ελληνικά είδη και επιχειρήσεις», όσο κι αν έχει επιστρατευτεί ακόμη και το φάντασμα του Λαλάκη του εισαγόμενου στις αλήστου μνήμης τηλεοπτικές διαφημίσεις, 30 χρόνια πριν, για να μας πείσει για το αντίθετο. Για παράδειγμα, στα φωτοβολταϊκά όπου μόνο οι στηρίξεις, ουσιαστικά, είναι ελληνικής κατασκευής, δεν είναι καθόλου κακό το ότι εργάζονται Έλληνες μηχανικοί, σιδηρουργοί και εργάτες. Χώρια οι εισαγωγείς, οι καταστηματάρχες, οι υπάλληλοί τους κ.λπ. Φυσικά, από τη δραστηριότητα αυτή απουσιάζει η ελληνική added value.

Στο θεωρητικό ζήτημα «Τι σημαίνει ένα ελληνικό χιλιάρικο που μένει στην ελληνική οικονομία», όταν υπάρχουν τόσες τρύπες (κι αποφύγαμε να κάνουμε λόγο για τη φοροδιαφυγή), οικονομολόγος μου έδωσε την εξής απάντηση: «Ό,τι μένει στην ελληνική οικονομία, είναι κέρδος. Ακόμη κι αν ο έμπορος που βαφτίζει τις πατάτες Αιγύπτου πατάτες Νευροκοπίου πάει στα μπουζούκια που δεν κόβουν απόδειξη να πετάξει λουλούδια, το πουρμπουάρ θα γίνει γάλα για το παιδί της λουλουδούς».

Συμπέρασμα; Ναι στις αγορές ελληνικών προϊόντων. Ναι, με χίλια, στη στήριξη μικρών, τοπικών παραγωγών. Αλλά μη μας πιάνουν και κώτσους οι πρωτεργάτες της καμπάνιας «Αγοράστε ελληνικά για να σώσετε τη χώρα». Κι όσο για τα 12 δισ. που ξεπερνούν το ΕΣΠΑ, είναι φρούδες ελπίδες.

http://www.protagon.gr